Patron Kościoła

Święty Jakub Starszy, Apostoł (Syn Gromu)

Wśród około 50 świętych i błogosławionych noszących to imię dwóch było Apostołów. Dla ich odróżnienia nadano im przydomki: Starszy i Młodszy oraz Większy i Mniejszy. Odróżnienie to wprowadził już św. Marek (Mk 15,40).

Imię Jakub pochodzi z hebrajskiego „skeb", co znaczy „pięta".Bowiem, według Księgi Rodzaju, kiedy Jakub, wnuk Abrahama, rodził się jako bliźniak z Ezawem swoim bratem, miał go trzymać za piętę (Rdz 25,26).

Św. Jakub Starszy był bratem św. Jana Apostoła (M14,21-22). Obaj byli synami Zebedeusza. Byli rybakami i mieszkali nad jeziorem Tyberiadzkim. Ewangelie nie wymieniają bliżej miejscowości. Być może, pochodzili z Betsaidy podobnie jak Św. Piotr, Andrzej i Filip (J1,44), gdyż spotykamy ich razem przy połowach. Św. Łukasz zdaje się nam to wprost narzucać, kiedy pisze, że Jan i Jakub „byli wspólnikami Szymona – Piotra" (Łk 5,10).

Matką Św. Jana i Jakuba była Salome (Mt 15,40), która należała do najwierniejszych towarzyszek wędrówek Chrystusa Pana (Mk 15,40).

Św. Jakub został powołany do grona uczniów Chrystusa już nad rzeką Jordan. Tam bowiem spotykamy jego brata Jana (J1,37). Po raz drugi jednak Pan Jezus wezwał go w czasie połowu ryb:

„Gdy (Jezus) przechodził obok jeziora Galilejskiego ujrzał dwóch braci - Szymona zwanego Piotrem i brata jego Andrzeja, jak zarzucali sieć w jezioro i rzekł do nich: «Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi». Oni natychmiast zostawili sieci i poszli za Nim. A gdy poszedł stamtąd dalej, ujrzał innych braci: Jakuba syna Zebedeusza i brata jego Jana, jak z ojcem swym Zebedeuszem naprawiali w łodzi swe sieci. Ich też powołał. A oni natychmiast zostawili łódź i ojca, i poszli za Nim" (Mt 4,21-22).

Chrystus Pan wyróżniał Św. Jakuba. Właśnie on należał do wybranej trójki Apostołów, którzy byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira (Mk 5,37; Łk 8,51), Przemienienia Pańskiego (Mt 17,1; Mk 9,1; Łk 9,28) oraz Jego krwawego konania w Ogrójcu (Mt 26,37).

Ewangelie wspominają o Jakubie Starszym na 18 miejscach, co łącznie obejmuje 31 wierszy. W porównaniu do innych Apostołów jest to bardzo dużo.
Św. Jakub miał charakter popędliwy, czym się wyróżniał wśród Apostołów tak dalece, że otrzymał nawet od Chrystusa przydomek „Syn Gromu" (Mk 3,17).

Chciał bowiem wraz z Janem, aby piorun spadł na pewne miasto w Samarii, które nie chciało przyjąć Pana Jezusa z Jego uczniami (Łk 9,55-56).

Jakub był wśród tych uczniów, którzy pytali Pana Jezusa na osobności, kiedy będzie koniec świata (Mk 13,3-4).

Wreszcie był on świadkiem drugiego, także cudownego połowu ryb, kiedy Chrystus ustanowił Piotra głową i pasterzem swojej owczarni (J 27,2).

Dzieje Apostolskie wspominają o Św. Jakubie dwa razy: kiedy wymieniają go na liście Apostołów (Dz 1,13) oraz przy wzmiance o jego męczeńskiej śmierci. Z tej okazji Św. Łukasz tak pisze: „W tym samym czasie Herod zaczął prześladować niektórych członków Kościoła. Ściął mieczem Jakuba, brata Jana..." (Dz 12,1-2).

Biskup Euzebiusz, pierwszy historyk Kościoła (w. IV), pisze, że Św. Jakub ucałował swojego kata, czym go tak dalece wzruszył, że sam kat także wyznał Chrystusa i za to natychmiast poniósł śmierć (Hist. 2,9; 1-4).

W średniowieczu powstała legenda, że Św. Jakub, zanim został Biskupem Jerozolimy udał się najpierw zaraz po Zesłaniu Ducha Świętego do Hiszpanii, żeby tam głosić Dobrą Nowinę. Tradycja ta powstała dlatego, że Palestynę opanowali muzułmani i była poważna obawa zniszczenia przez nich grobu Św. Jakuba. W 830 roku miano z Jerozolimy sprowadzić relikwie Św. Jakuba do Santiago de Compostela. Santiago znaczy Jakub. Z kolei Compostela pochodzi od łacińskich słów "Campus Staelle" (Pole gwiazdy).Według tradycji relikwie znalazły się w Hiszpanii już w VII wieku (w miejscowości Iria), ale zaginęły. Odnalazły się w cudowny sposób. Drogę do nich wskazywała gwiazda.

Na Półwyspie Iberyjskim trwały wówczas walki między katolikami, a wyznawcami islamu.

W czasie jednej z bitew z Arabami miał się ukazać na niebie Św. Jakub na białym koniu, w zbroi rycerza i z mieczem, co przyczyniło się do zwycięstwa chrześcijan. Rycerze chrześcijański ruszając do boju wołali w ludowej łacinie "Sant Iacob" (Święty Jakub), co wkrótce przeszło w "Santiago". Przez cały okres reconquisty (czyli walk o odbicie z rąk muzułmanów Półwyspu Pirenejskiego) zakończonej dopiero w 1492 roku odzyskaniem Granady, wierzyli, że razem z nimi na niewiernych rzuca się Św. Jakub.

Święty Jakub jest pierwszym patronem Hiszpanii, a jego grób w Santiago należał w średniowieczu do najsłynniejszych sanktuariów chrześcijaństwa, zajmując trzecie zaszczytne miejsce - po Ziemi Świętej i po Rzymie.
W XIII wieku założono także we Francji inny zakon Św. Jakuba dla opieki nad pielgrzymami. Przez całe średniowiecze pielgrzymki do grobu świętego były niezwykle popularne.

Santiago de Compostela stało się po Ziemi Świętej i Jerozolimie najważniejszym celem ówczesnych peregrynacji. Drogę do Santiago nazywano często Mleczną Drogą – w nawiązaniu do gwiazd, które miały wskazywać grób.

Co roku Compostelę odwiedzają miliony pielgrzymów. Tak więc grób św. Jakuba do dziś należy do największych Sanktuariów na świecie. Nic więc dziwnego, że najważniejszym atrybutem św. Jakuba Starszego jest kij pielgrzymi. Czasem zresztą Apostoł jest przedstawiany w stroju pielgrzymim, z charakterystycznymi muszelkami (Santiago de Compostela leży blisko Atlantyku).

Witraż w naszej świątyni przedstawiający Męczeństwo św. Jakuba Apostoła zaprojektowany przez panią Zofię Boduoin de Courtenay wykonany w roku 1952.